خبر 8 به نقل از فارس محسن نصرپور، مدیرکل صدا‌وسیمای مرکز خراسان رضوی در یادداشتی به مناسبت هفته کتاب و کتابخوانی نوشت:
در شرایط فعلی جامعه و ضرورت بالندگی هر چه بیشتر انقلاب اسلامی و جامعه دینی و از طرفی در مسیر حرکت به سمت برپایی تمدن نوین اسلامی، ترویج و ارتقای فرهنگ کتاب و کتابخوانی ضرورتی انکارناپذیر می‌باشد همانگونه که مقام معظم رهبری(مدظله العالی) در اهمیت این موضوع در بیاناتی ارزشمند می‌فرمایند:
امروز کتابخوانى و علمآموزى، نه تنها یک وظیفه ملى، که یک واجب دینى است؛ در جامعه اسلامى، کتابخوانى باید همگانى و فراگیر شود.
باید به حوزه رسانه و پیام، در موضوع کتاب و کتابخوانی با اهداف اطلاع‌رسانی، آگاهی بخشی و فرهنگ‌سازی توجه ویژه نمود و در جهت نهادینه‌سازی فرهنگ کتابخوانی گام‌های مؤثری با رویکرد فرهنگی برداشت، در خصوص رسانه و توسعه فرهنگ کتاب و کتابخوانی تحقق اهداف ذیل می‌تواند مدنظر باشد:
– عنصر مهم در فرهنگ‌سازی آگاهی بخشی به مخاطبان می‌باشد، لذا از ظرفیت رسانه جهت ارتقا آگاهی‌های مردم نسبت به ضرورت و اهمیت کتاب و کتابخوانی استفاده گردد.
– از نکات مهم استفاده از رسانه در این مبحث، ارائه تصویر شایسته از نتایج و آثار مفید و موثر توجه به کتاب و کتابخوانی می‌باشد، که در تشویق، همراهی و علاقمندی مخاطبین در این فرآیند بسیار مهم خواهد بود.
– در حوزه آسیب‌های اجتماعی، باید تبیین نمود که دوری از کتاب و کتابخوانی می‌تواند یکی از علل بروز یا تشدید برخی آسیب‌های اجتماعی باشد، لذا باید نسبت به معرفی نقش مهم کتاب و کتابخوانی به‌عنوان یک ظرفیت فرهنگی و اجتماعی در پیشگیری و کاهش این آسیب‌ها بهره‌برداری تبلیغی و رسانه‌ای نمود.
– تبیین جایگاه کتاب در فرهنگ اسلامی ـ ایرانی و از طرفی ترسیم جایگاه دانش و آگاهی، مطالعه و آموختن و به‌روز بودن در دین مبین اسلام و فرهنگ ایرانی به‌عنوان یک آموزه فراگیر و اساسی
– با تقویت حوزه کتاب و کتابخوانی در موضوع سبک زندگی ایرانی اسلامی، می‌توان از این ظرفیت ارزشمند فرهنگی استفاده نمود، برای این مهم باید از ظرفیت اندیشمندان و نخبگان جامعه استفاده بهینه نمود.
– توجه به سرمایه‌های اجتماعی از جمله سرمایه جوانان و خانواده در حوزه فرهنگ‌سازی و افزایش فرهنگ کتاب و کتابخوانی بسیار مهم می‌باشد.
– برای کسب نتایج مطلوب در موضوع ترویج فرهنگ کتابخوانی، مخاطب کودک و نوجوان از اهمیت خاصی به‌ویژه برای اهداف بلند مدت برخوردار می‌باشد.
– بررسی و بومی‌سازی تجربیات سایر کشورها و نهادهای بین‌المللی نیز در توسعه فرهنگ کتابخوانی قابل بهره‌برداری می‌باشد.
– توجه و بهره‌برداری از فناوری‌های نوین در عرصه کتابخوانی و همچنین استفاده از فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی نیز برای ارتقای فرهنگ کتابخوانی مهم می‌باشد.
– البته رسانه در این موضوع می‌بایست ایفای نقش آگاهانه و هوشمندانه داشته باشد تا مخاطبین در مسیر این فرهنگ‌سازی، به سمت کتاب‌های نامناسب و با محتوای مخرب و ضدارزشی و ضدفرهنگی سوق پیدا نکنند.
از راهکارها و مصادیق عملی اقدامات رسانه‌ای در ترویج و تقویت فرهنگ کتابخوانی در جامعه می‌توان موارد ذیل را پیشنهاد نمود:
– معرفی کتب ارزشمند و فاخری که رهبر معظم انقلاب(مدظله العالی) بر آن‌ها تاکید داشته و یا بر آن‌ها تقریر نوشته‌اند.
– تولید و پخش برنامه‌های کوتاه رادیویی و تلویزیونی خوانش کتاب(به‌ویژه توسط چهره‌های شاخص و محبوب مردمی همچون هنرمندان، شعرا، ورزشکاران، روحانیون و …).
– این موضوع فرصت مناسبی خواهد بود جهت استفاده از ظرفیت معرفی کتاب برای ترویج و پاسداشت زبان و ادب فارسی
– تولید نماهنگ و ترانه‌هایی جذاب با مضمون کتاب و ترویج کتابخوانی به‌ویژه جهت مخاطب کودک و نوجوان
– تعیین و ترویج شعار در موضوع کتابخوانی همچون«بهترین هدیه، کتاب است».
– پوشش رسانه‌ای جلسات معرفی، نقد و بررسی کتاب و سایر مراسم با این موضوع و از طرفی تهیه گزارش‌های مستند و خبری با هدف نقد و بررسی وضعیت کتاب و کتابخوانی در جامعه
– تولید مسابقه‌های متنوع با هدف معرفی محتوای کتاب‌های ماندگار در قالب مشاعره و …
– و تعامل و مشارکت مجموعه‌های فعال در حوزه کتاب و کتابخوانی و رسانه در برگزاری مسابقات کتابخوانی و معرفی و تجلیل از نفرات برتر.
– ترویج فرهنگ وقف/ نذر کتاب در جامعه و همچنین معرفی ناشران برجسته استانی در رسانه
– بهره‌برداری از نویسندگان جوان و توانمند و صاحب فکر در حوزه کتاب و کتابخوانی جهت نویسندگی برنامه‌های مختلف رادیویی و تلویزیونی با هدف تشویق و ترغیب عموم جامعه و به‌ویژه نسل نوجوان و جوان در ترویج فرهنگ کتابخوانی.
– معرفی شیوه‌های نو در دسترسی و مطالعه کتاب(همچون کتاب‌های صوتی و یا اینترنتی) در برنامه‌های رسانه‌ها از جمله در صدا و سیما.
– آسیب‌شناسی و مطالبه‌گری در خصوص مشکلات و درخواست‌های مردم در مورد امکانات و منابع کتابخانه‌ای در شهرها و روستاها توسط اصحاب رسانه
– معرفی کودکان و نوجوانان کتاب‌خوان در رسانه‌ها به‌ویژه در برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی کودک و نوجوان
– تحلیل و بررسی علل عدم تمایل نوجوانان و جوانان به مطالعه و کتابخوانی و ارائه پاسخ و پیشنهادات مؤثر با بهره‌برداری از نخبگان و صاحبنظران در قالب پرسش و پاسخ صمیمی
– معرفی و اطلاع‌رسانی موفقیت‌های ناشران ایرانی در مجامع بین‌المللی و اقبال ناشران خارجی به ترجمه و نشر آثار فاخر ایرانی
– تخصیص بخش ثابت معرفی کتاب در رسانه‌های مختلف در زمینه‌های متنوع معارفی، علمی، اقتصادی، خانواده و …
– معرفی مادران اهل مطالعه و مأنوس با کتاب در برنامه‌ها به‌ویژه در برنامه خانواده و تبیین نقش مثبت این مادران در تربیت موفق و کارآمد در جامعه و از طرفی بازنمایی موفقیت‌های فردی و رابطه آن با کتاب و کتابخوانی
– برگزاری مسابقه‌های کتابخوانی در مناسبت‌های مختلف ملی و مذهبی
– راه‌اندازی پویش در فضای مجازی با عناوینی همچون «ما کتاب خوانیم»، «من و کتابم» و … به منظور جذب تعامل مخاطبین در ترویج فرهنگ کتابخوانی
– نهادینه‌سازی فرهنگ کتاب به‌عنوان نیازی واجب در زندگی روزانه و پرهیز از معرفی جانشین برای کتاب و کتابخوانی
– همچنین با توجه به بحران و تهدید کرونا در جامعه و کاهش فعالیت‌ها و ضرورت پر کردن اوقات فراغت و آگاهی‌بخشی و اطلاع‌رسانی به عموم جامعه می‌توان به‌عنوان یک فرصت مناسب و ارزشمند برای ترویج و نهادینه‌سازی توجه به مطالعه و کتابخوانی در زندگی بهره برد.
در مجموع با توجه به اهمیت موضوع ضرورت دارد تا در حوزه رسانه، با کمک و همراهی نخبگان و صاحبان فکر و اندیشه و با همکاری مجموعه‌های فعال در ترویج و فرهنگ‌سازی کتابخوانی، با تولید و ارائه محتوای فرهنگی و جذاب برای ترویج و نهادینه‌سازی فرهنگی و افزایش علاقه و احساس نیاز جامعه به کتاب و کتابخوانی، در غالب برنامه‌های متنوع و مختلف رسانه‌ای، برنامه‌ریزی و با نقشه راه مشخص، فعالیت لازم انجام پذیرد.
